५३. लघुकथा- कविता वाचन -परशुराम पराशर
पर्यटन वर्षको पूर्व सन्ध्या पारेर मङ्सिर महिनाको अन्तिम शुक्रबार शिवपुरी महोत्सव हुने भयो । त्यहाँ विभिन्न कार्यक्रमहरु राखिएका थिए । पहिलो दिन महोत्सवको उद्घाटन, चित्रकला प्रतियोगिता र कविता वाचनको कार्यक्रम राखिएको थियो । साहित्यकार तथा अतिथिहरुका लागि काठमाडौँबाट यातायातको व्यवस्थासमेत गरिएको थियो ।
“स्कुल छुट्टी भएर गए पनि भ्याइहालिन्छ नि ।” शिक्षक साथीले भन्दाभन्दै विद्यालयमा बिदाको निवेदन चढाएर मोटरसाइकलमा उकालो उक्लिएँ ।
कार्यक्रमस्थलमा पुग्दा आयोजकहरु भर्खर तुल-ब्यानर टाङ्दै थिए । सबैलाई म पालुवा साहित्य मञ्चको अध्यक्ष भन्ने थाहा थियो । तोकिएको समयभन्दा एक घन्टा ढिलो बस आइपुग्यो ।
कार्यक्रम सुरु गर्न चाहिने मुख्य व्यक्ति सभापति समयमा नआएर कार्यक्रम आधा घन्टा ढिलो भयो । बल्लबल्ल सुरु भएको कार्यक्रममा प्रमुख अतिथिको अनुपस्थितिले उद्घाटनलाई थाती राख्दै पहिले चित्रकला प्रतियोगिता गराइयो । त्यसै बिचमा पालैपालो कविता वाचन पनि सुरु भयो ।
म चाहिँ हालसालै लेखेर कतै नसुनाएको व्यङ्ग्य कविता वाचन गर्छु भन्ने तयारीमा थिएँ । अब आउला तब आउला भनेर पर्खेर बसेको म आधाउधी कार्यक्रम सकिँदा पनि नाम आएन । गएर उद्घोषकलाई भनेँ । उनले नाम टिपे । कविता वाचन अविरल भइरहेको थियो । मेरो भने नाम आउने छाँटकाँट देखिएन । त्यतिखेर भने स्कुल बिदा नलिई छुट्टीपछि आएको भए पनि हुनेरहेछ भन्ने लाग्यो । लगभग २ः३० बजेको थियो होला बल्ल मेरो नाम आयो । अब त कविता सुनाउन पाउँछु भन्ने खुसीले बुरुक्क उफ्रिन मन लागे पनि संयम भएर मञ्चमा पुगेँ ।
त्यहाँ पुगेर माइक समात्ने तरखर गर्दा नगर्दै प्रमुख अतिथि मन्त्रीको सबारी भयो । मन्त्रीलाई आसनग्रहण गराउन उद्घोषकले माइक मागे र आसनमा नबसी पानसमा बत्ती बालेर कार्यक्रमको विधिवत उद्घाटन गर्न लगाइयो । मन्त्रीले उद्घोषकको कानमा केही फुस्फुसाए । उद्घोषकले मलाई माइक नदिई मन्त्रीलाई दिए । बस्न नभ्याएका मन्त्रीको धुवाँदार भाषण सुरु भयो । म भने कविता वाचन गर्न नपाएकाले बिस्तारै मञ्चबाट तल झरेँ र सुइँकुच्चा ठोकेँ ।
+++
५४. लघुकथा-आमाको माया -प्रेम शर्मा " एकान्त प्रेमी "
दिपा को बिबाह कालेबुङमा भएको थियौं । आफुले मन पराएको केटा सग उनी बिना बाच्न सक्दैन थिई। दिपा , बिबाहको तीन वर्ष पछी एउटा सुन्दर नानी जन्मिन पुग्यो।उनिहरूले नानिको नाम प्रेम राखे यसरी निरन्तर जीवन अगाडि बढदै थियो ।
छोरालाई पिठ्युँ मा बोकेर दिपा भारी बोक्थिन गर्न जान्थिन। अचानक सडकमा हिडिरहेको समय गाडी को ठक्करबाट बुबाको मृत्यु भयो भने प्रेम अपांग भयौं यो सन्सार अध्यारो भयो ।
दिपा बेहोस भईन छोरालाई हतारमा अस्पतालमा पुर्याईन। कालेबुङ अस्पतालमा जहा भिड- भाड छ ।
दिपा ईमर्जेन्सी कक्ष गइन भनिन् खुट्टा को अप्रेसन गर्नुपर्ने हुन्छ । तर उ हिडन सक्दैन । हामी सक्दो कोशिश गर्ने छौ । अनि आँखा को ज्योति पनि गुमेको छ।
अप्रेसन भयो,तर उस्को आँखा ठिक भएन दिपा लाई देख्न सक्दैन छोराको लागि अन्धी भईन्। घर लिएर गयो। दिन बित्दै गयो। प्रेम को सफलताको शिखर चुम्दै छ कालेबुङ रकभेल ऐकेडेमी मा उ कालेबुङ को नै टप भयौं ।कलेजमा साथीहरूले अन्धीको छोरा भन्थे। आमाले लिन आउदा प्रेम लाई रिस उठन थाल्यो। आमा टाढा भाग्न थाल्यो।
प्रेम आमा सग छुट्टै बस्न थाल्यो ।धेरै दिन बाट छोराको आवाज सुन्न नपाउदा आमाको माया-ंममताले आशु को नदि बन्नु पुग्यो
आमा घरमा आउदा पनि बोल्दैन।सुनेको नसुने झै गर्यो।आमाले मायाको भक्कानो थिचेर निस्किदै थिई कालेबुङ 10 माईलमा गाडीले ठक्कर दिदा घटनास्थल मृत्यु हुन पुगिन्।
प्रेम ले आमाको मृत शरीर देखेर काखमा उठाई रून थाल्यो।आमाको यस्तो हाल देखेर कराउन थाल्यो आज रिस लाई काबु मा राक्न नसक्दा प्रेम ले आमा गुमाउनु पुग्यो ।
आमा लाई कहिले दु:ख नदिने । आमाको ममता सधैं अजम्बरी छ प्रेम लाई आमाको मायाको याद ले सताएको छ ।।
नाम: प्रेम शर्मा " एकान्त प्रेमी "
कालेबुङ
+++
५५. लघुकथा: दसैँ -कथाकार:जम्देली
बा ,ए !बा ,जमरा त गजव नै भए छ नि यो पालि।माथ्ला घरे ठुला बा को भन्दा कति राम्रो हगि।नकरा मोरा जा बोकोलाई घाँसले'र आ।तेरा काम छैनन् खालि जमरा मात्रै हेर्छ यो तिखे।
सारा हिलो मैलो हटि सफा र स्वच्छ मौसम अझै आएको थिएन।शरदको आगमनले कताकता बर्षाको झल्को दिइरहेकै थियो।आकासभरि कालो बादल मडाररहेकै थियो।तिखे जमरा राम्रो भएको खबर एक कान दुई कान गरि फैलाउदै कर्नेवाला तिर हानियो बोकोलाई घाँस लिन।
अस्ति सनिबार को हाटमा १२हजार हालि तिखेका बाउले दसैँ लाइ भनि बडो मज्जाको बोको ल्याएका थिए। गाउँ भरिका मुन्छे जम्मा हुन्थे तिखेको घर। आफ्नो तारिफ सुनि तिखेका बाबु मख्ख पर्थे। दसैँ त यसपालि तिखेका बाबुलाई नै चढेछ है!यसपालि त अष्टमी देखि नै यतै डेरा सर्नु पर्ला कि कसो ए बौवा।भइ हाल्छ नि दाजु।ठुला घरे गोपालदासले गरेको ख्याल ठट्टा को उत्तर दिदै तिखेका बाबु पनि तिखे गए तिरै लागे।
तिखेका बाबुलाई गाउँमा सबैले मायाले बौवा भन्थे वास्तविक नाम उनको गुमनाम नै थियो। गाउँ भरिका मुन्छे व्यस्त कतै कोहि खालि थिएनन् दसैँ जो आएको थियो।
देस बिदेस बाट घर फर्कन पाउनेहरुको खासै लर्को भने थिएन।चाड पर्वहरू मनाउने चलनको चहलपहल भने गाउँमा जिवित थियो।
समय बित्दै जाँदा गाउँमा हल्का फल्का चहलपहल बढेको भने अवश्य थियो।भोलिअष्टमी अर्थात् बोको चढ्ने रात तिखेका बाबु पानी तताउने मालसमान र मासु काट्ने औजार मिलाउदै भोलि चारै बजे उठ्नु पर्छ धेरै टि.भि.नहेर है तिखे भन्दै कराउन थाले।तिखे पनि बाबुको आदेस मानि भोलि चारबजे उठ्ने बोको काट्ने मासु खाने सपना बुन्दै हिड्यो सुत्न।
अरु दिन बाबुको खासै कुरा नमान्ने तिखे दसैँ आएदेखि आग्याकारि भा'को देख्दा तिखेकि आमाको मुहारमा मुस्कान देखिन्थ्यो। पन्ध्र दिनपछि ५जनाको परिवारमा आधा किलो मासु ल्याई काम चल्ने घरमा यसपालि सग्लो बोको ल्याइएको छ।साच्चै यो घरमा यसपालि दसैँ आएको छ अनि के दुखि हुनु कोहि।सायद यो सबैको घरमा नहोला तर यसपालि तिखेको घरमा दसैँ आएको छ खुसिका पोका पन्तुरा बोकि।वर्षौ वर्षको अन्तरालपछि तिखेले अघाउन्जेल मासु खान पाउने भएको छ।
नयाँ लुगा लाउन पाउने भएको छ।
समयले दिइएको हरेक घाउँहरु यसपालि भरिने छन्।दु:ख गरेर काला अक्षर जानेको तिखेका दाजुले गर्दा नै तिखेको घरको सान बद्लिएको छ।साच्चै सर्वसाधरण तिखे ले पनि यसपल्ट दसैँ को आनन्द बटुल्ने छ भलै दसैँ ले अरुको घरमा के गर्ला तर तिखे को घरमा यसपालि खुसी जरुर ल्याएको छ।
+++
५६. लघुकथाः उधारो कात्रो -मनीषकुमार शर्मा ‘समित’
“के दिऊँ आमा ?”
वृद्धभत्ताको पैसा हातमा मुठ्याउँदै पसल छिरेकी बुढीआमालाई सहुजीले सोधे ।
बुढीआमाले परिवारको पहिलो पात्र सम्झन पुग्छिन् । सानी नतिनी प्रायः जसो उनैसँग लुटुपुटु गर्छे, “आमा मलाई नाना ल्याइदिनु है ।” हिड्ने बेलामा तोते बोलीको मिठास शब्द उनको दिमागमा घुम्न थाल्यो ।
“एउटा जामा निकाल्नु न चार वर्षे नानीलाई”
पसले साहुले रातो फूलबुट्टे जामा निकाल्दै भन्यो “अरू ?”
उनको आखाँमा परिवारको दोस्रो पात्र नाच्न थाल्यो । उनको एक्लो सन्तान, बा बिनाको टुहुरो । ज्याला मजदुरी गरेर भए पनि आफ्नो गक्ष अनुसार कुनै दुःख हुन दिएकी थिइनन् । हिजोसम्म आमा भनेर हुरुक्क हुने छोरा हिजोआज जोईटिङ्ग्रे भएको थियो ।
“एउटा दौरा–सुरुवालको कपडा”
फेरि उनको मस्तिष्कमा परिवारको तेस्रो पात्र घुम्न थाल्यो । घरकी बुहारी, सधैँ दास र नोकर जस्तो व्यवहार गर्ने । एक छाक माडको लागि पनि कति पटक निरीह लाचार बन्नुपथ्र्यो । वृद्ध उमेरमा तिरस्कार र अपमानका सबैकुराहरू छोप्न खोज्थिन् पीडा र आँसुलाई भित्रै दबाएर राख्थिन् ।
“कता टोलउनु भयो आमा ?”
साहुको प्रश्नले उनलाई फेरि बर्तमानमा उभ्याइ दिन्छ ।
“एउटा रातो फरिया” फ्याट्ट भन्छिन् ।
“अरू केही ?” फेरि साहु प्रश्न तेर्साउँछ ।
उनी फेरि टोलाउँछिन् । लाग्न थाल्यो अब बाँकी जीवन बाँच्न उनलाई कष्टकर छ । जीवनप्रतिका मोहहरू शक्ति क्षीण हुँदै सकिँदै छन् । हिजोआज प्रत्येक रातको सपनामा मरिसकेको लोग्नेले बोलाइरहेको देख्छिन् । छोरा बुहारीको के भर । भोलिको लागि जोहो गर्नु नै छ ।
“अब दुई मिटर सेता कपडा”
साहुले सबै सामान पोको परिदियो । उनले हातमा मुठ्याएर राखेको पैसा साहुको हातमा राखिदिइन् । साहुले पैसा गन्दै भन्यो -
“पाँचसय पुगेन नि आमा”
निरास आँखाले साहुलाई हेर्दै दबिएको स्वरमा भनिन्-
“बाबु यो कात्रोको पैसा चाहिँ बाँकी राखन है अर्को चोटी आएर तिर्ने छु ।”
(लघुकथा सङ्ग्रह हराएको सहरबाट)
मध्यपुर ठिमी, भक्तपुर
No comments:
Post a Comment